ارزیابی صفات فیتوشیمیایی ۲۵ جمعیت گل راعی (hypericum perforatum l.) در رویشگاه های طبیعی ایران

ترکیب های هیپریسین و هیپرفورین به عنوان مواد مؤثره اصلی گیاه دارویی گل راعی (hypericum perforatum l.) مطرح هستند. در این تحقیق، تنوع صفات فیتوشیمیایی 25 جمعیت گل راعی در رویشگاه های طبیعی ایران بررسی شد. نمونه برداری گیاهان به طور تصادفی در مرحله گلدهی کامل از استان های گلستان، مازندران، گیلان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان، همدان، کهگیلویه و بویراحمد، قزوین، زنجان، خراسان و تهران در بهار و تابستان سال 1389 انجام شد. نتایج نشان داد که در بین اندام های گل و برگ جمعیت ها از نظر میزان هیپریسین و هیپرفورین تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>p). گلها در مقایسه با برگ ها بیشترین میزان هیپریسین و هیپرفورین را داشتند. میزان هیپرفورین در هر دو اندام در مقایسه با میزان هیپریسین به طور معنی داری بالاتر بود. ضرایب همبستگی ساده بین صفات، همبستگی مثبت معنی دار بین هیپریسین برگ با تعداد غده تیره رنگ و روشن در برگ و تعداد غده روشن در واحد سطح برگ و هیپرفورین برگ با هیپریسین برگ را نشان داد. در تجزیه به مؤلفه های اصلی، دو مؤلفه شناسایی شدند که در مجموع 66% از کل تنوع داده ها را توجیه نمودند. در تجزیه خوشه ای، جمعیت ها به سه گروه تقسیم شدند که با تنوع جغرافیایی آنها مطابقت نداشت. در کل نتایج نشان داد که تنوع بالایی بین جمعیت های گل راعی در رویشگاه های طبیعی ایران از نظر صفات فیتوشیمیایی وجود دارد که از این تنوع در برنامه های اصلاحی می توان استفاده کرد.